Het verschil tussen adenomyose en endometriose: wat je moet weten

Adenomyose is één van de vormen van endometriose. De endometriose bevindt zich dan in de spierwand van de baarmoeder.  In deze blog leggen we uit en geven we inzicht in hoe deze aandoening je leven kan beïnvloeden.

Wat is adenomyose?

Adenomyose is een aandoening waarbij het op baarmoederslijmvlies- (endometrium) lijkend weefsel in de spierwand van de baarmoeder zit. Dit zorgt ervoor dat de baarmoeder dikker en zwaarder wordt, wat kan leiden tot:
• Hevige menstruatiepijn (dysmenorroe). Deze pijn ontstaat doordat de endometriose
• Zware menstruaties (menorragie).
• Een opgeblazen gevoel of een gevoel van druk in de onderbuik.
• Chronische bekkenpijn.

De exacte oorzaak van adenomyose is nog niet bekend, maar hormonale veranderingen en eerdere baarmoederoperaties (zoals een keizersnede) kunnen een rol spelen.

Wat is endometriose?

Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies groeit buiten de baarmoeder. Deze weefsels, ook wel endometriosehaarden of spots genoemd, kunnen in organen zitten, zoals de eierstokken, eileiders, darmen, blaas en andere organen in de buikholte. . Dan noemen we het diepe endometriose. Als de spots op de bekleding van de organen zitten of op het buikvlies, spreken we van oppervlakkige endometriose.

Symptomen van endometriose zijn:
• Hevige menstruatiepijn (dysmenorhoe).
• Pijn bij seks (dyspareunie).
• Pijn bij het ontlasten (dyschezie).
• Pijn bij het plassen (dysurie)

• Chronische bekkenpijn (CPP)

Deze pijnklachten ontstaan doordat deze plekken van endometriose zorgen voor een ontstekingsreactie ter plekke. Net zoals bij een ontstoken kies geeft dat dus pijnklachten. Afhankelijk van waar de plekken zich bevinden geeft het dus verschillende pijnklachten. En het leidt vaak tot chronische moeheidsklachten en een opgezette buik.

Deze chronische ontstekingen geven weer aanleiding tot verklevingen (adhesies) die tot een chronische pijn leiden, ook buiten de menstruaties om. En kunnen ook het zwanger worden moeilijker maken (sub- of infertiliteit).

Endometriose is een chronische aandoening. Er is (nog) geen geneesmiddel voor. De klachten treden vaak op 2 jaar na het optreden van de menstruatiecyclus, omdat dan de endometriose plekken onder invloed van de hormonen, actief worden. Dus de klachten beginnen vaak in de tienerjaren of vroege volwassenheid. De exacte oorzaak is onbekend, maar hormonale factoren, genetica en het immuunsysteem spelen waarschijnlijk een rol.

Kunnen adenomyose en endometriose samen voorkomen?

Ja, je kan meerdere vormen van endometriose hebben. In 40% van alle gevallen van adenomyosis is er ook een andere vorm van endometriose aanwezig, de diepe en/of oppervlakkige vorm of het kan samengaan met endometriose cysten in de eierstokken (endometriomen). Dit maakt de diagnose en behandeling vaak complexer. Omdat de symptomen overlappen, is een nauwkeurige diagnose essentieel om een gericht behandelplan op te stellen. Bij DEA hebben wij ruime ervaring op dit gebied.

Diagnose van adenomyose:

Het stellen van de juiste diagnose is belangrijk om de aandoening effectief te behandelen.
Adenomyose kan worden vastgesteld met een transvaginale echo. De baarmoeder ziet er bij adenomyose dikker en ongelijkmatig uit. Met behulp van een geavanceerde vaginale echografisch onderzoek kunnen wij ook de cystes in de eierstok en de diepe endometriose zien. De oppervlakkige vorm zijn we vaak niet en zijn ook niet op een MRI te zien.

Bij DEA hebben wij ruime ervaring in het herkennen van endometriose en lukt dit ook in meeste gevallen d.m.v een vaginale echo. Indien er op basis van je klachten het vermoeden is van oppervlakkige endometriose en er wordt niets waargenomen tijdens de echo, dan is het starten van een hormonale behandeling (bv met het doorslikken van een anticonceptiepil) aangeraden. Indien de klachten dan verminderen of verdwijnen, is dat het bewijs voor aanwezigheid van oppervlakkige endometriose. Een kijk operatie (laparoscopie) was lang de gouden standaard voor het stellen van deze diagnose maar is nu dus verlaten. Hetgeen goed is omdat dit een operatie is en dus heel ingrijpend voor alleen het stellen van de diagnose. Je kan dan denken: maar dan kan je de plekjes ook weghalen tijdens een kijkoperatie en is mijn probleem opgelost! Dit is maar een zeer tijdelijke oplossing want het is een chronische ziekte en komt dus altijd weer terug! Je kan niet jaarlijks een operatie doen gedurende je hele fertiliele levens jaren. Het is dan veel beter om je cyclus te onderdrukken, zodat je endometriose rustig blijft en er geen onstekingsreactie meer optreed. De enige uitezondering hier op is als er ook sprake is van een actuele kinderwens. Dan kan je geen hormonen slikken. Als dan de pijn te heftig is na het staken van de pil, dan zou een kijkoperatie behulpzaam kunnen zijn.

Behandeling van adenomyose:

De keuze hangt af van de ernst van de symptomen, je leeftijd, kinderwens en andere factoren.

• Hormonale therapie: Om de eisprong te onderdrukken, zodat er geen piekende oestrogeenproductie meer plaatsvindt. Dit kan met diverse hormonen. Zoals de anticonceptiepil (Zoely, Yas) of de minipil met alleen progestageen (Cerazette) of een Mirena-spiraal of een vaginale ring. Kortom er zijn veel mogelijkheden en het kan soms even zoeken zijn wat bij jou het beste past
• Hysterectomie: Als andere behandelingen niet helpen en de symptomen ernstig zijn, kan het verwijderen van de baarmoeder een optie zijn. Di9t gebeurt altijd laparoscopisch ( met een kijkoperatie).

Endometriose
• Hormonale therapie: Om de groei van endometriosehaarden te onderdrukken.
• Laparoscopische chirurgie: Voor het verwijderen van endometriosehaarden en verklevingen.
• Pijnbestrijding: Vaak een combinatie van medicatie en fysiotherapie.

Welke aandoening heb ik?

Omdat de symptomen van adenomyose met andere vormen van endometriose overlapt, is het belangrijk om medische hulp te zoeken bij langdurige menstruatieklachten of chronische pijn. Als jij na inname van 1000mg paracetamol en een NSAID ( Naproxen of Ibubrofen) geen leuke dingen kan ondernemen vanwege de pijn, dan is de kans groot dat je endometriose hebt Je kan op onze website de zelftest doen en aan de hand daarvan je huisarts een verwijzing laten maken om bij ons te laten doen waar we goed in zijn, het diagnosticeren van eventuele endometriose en/of adenomyose.

Conclusie